నరేంద్ర మోడీ, పూర్తిగా నరేంద్ర దామోదర్‌దాస్ మోడీ, (జననం సెప్టెంబర్ 17, 1950, వాద్‌నగర్, భారతదేశం), భారతీయ అత్యంత ప్రభావవంత నాయకుల లో మోడీ ఒకరు మరియు అధికారి భారతీయ జనతా పార్టీ (BJP) యొక్క సీనియర్ నాయకుడు. 2014లో లోక్‌సభ (భారత పార్లమెంటు దిగువ సభ)కి జరిగిన ఎన్నికలలో మోడీ తన పార్టీని విజయతీరాలకు చేర్చాడు, ఆ తర్వాత అతను భారత ప్రధానిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశాడు. అంతకు ముందు అతను గుజరాత్ రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా (2001-14) పనిచేశాడు.
మోడీ 1970ల ప్రారంభంలో హిందూ అనుకూల రాష్ట్రీయ స్వయంసేవక్ సంఘ్ (RSS) సంస్థలో చేరాడు మరియు RSS విద్యార్థి విభాగం అఖిల భారతీయ విద్యార్థి పరిషత్‌ను తన ప్రాంతంలో ఏర్పాటు చేశాడు. మోడీ RSS సోపానక్రమంలో క్రమ క్రమంగా ఎదిగారు, మరియు ఆ సంస్థతో అతని అనుబంధం అతని తదుపరి రాజకీయ జీవితానికి బాగా ఉపయోగపడింది .
1987లో బీజేపీలో చేరిన మోదీ, చేరిన ఏడాదికే గుజరాత్ లో పార్టీ శాఖకు ప్రధాన కార్యదర్శిగా నియమితులయ్యారు. తర్వాతి సంవత్సరాల్లో రాష్ట్రంలో పార్టీ ఉనికిని బలోపేతం చేయడంలో కీలకపాత్ర పోషించారు. 1990లో రాష్ట్రంలో సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో పాల్గొన్న బిజెపి సభ్యులలో మోడీ ఒకరు, మరియు 1995 రాష్ట్ర శాసనసభ ఎన్నికలలో బిజెపి విజయాన్ని సాధించడంలో ఆయన కృషి అధికం. భారతదేశం. రాష్ట్ర ప్రభుత్వంపై బిజెపి నియంత్రణ సాపేక్షంగా స్వల్పకాలికం, అయితే సెప్టెంబర్ 1996లో అది ముగిసింది.
రాజకీయ ఎదుగుదల గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రిగా పదవీకాలం:
1995లో మోదీ న్యూఢిల్లీలోని బీజేపీ జాతీయ సంస్థకు కార్యదర్శిగా నియమితులయ్యారు, మూడేళ్ల తర్వాత ఆయన ప్రధాన కార్యదర్శిగా నియమితులయ్యారు. అతను మరో మూడేళ్లపాటు ఆ కార్యాలయంలోనే విధులు నిర్వహించారు, అయితే గుజరాత్‌లోని భారీ భుజ్ భూకంపం తర్వాత రాష్ట్ర ప్రభుత్వం పేలవమైన ప్రతిస్పందనకు పటేల్ బాధ్యత వహించడంతో, అక్టోబర్ 2001లో ప్రస్తుత గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రి, సహచర బిజెపి సభ్యుడు కేశుభాయ్ పటేల్‌ను భర్తీ చేశారు. ఆ సంవత్సరం ప్రారంభంలో 20,000 మందికి పైగా మరణించారు. ఫిబ్రవరి 2002 ఉప ఎన్నికలలో మోడీ తన మొట్టమొదటి ఎన్నికల పోటీలో ప్రవేశించాడు, అది గుజరాత్ రాష్ట్ర అసెంబ్లీలో అతనికి స్థానం సంపాదించింది.
ఆ తర్వాత మోడీ రాజకీయ జీవితాన్ని వివాదాలు చుట్టుముట్టాయి. 2002లో గుజరాత్‌ను చుట్టుముట్టిన మతపరమైన అల్లర్ల సమయంలో ముఖ్యమంత్రిగా అతను అనేక సవాళ్ళను మరియు విమర్శలను ఎడురుకోవలసి వచ్చింది. గోద్రా నగరంలో రైలుకు నిప్పంటించినప్పుడు డజన్ల కొద్దీ హిందూ ప్రయాణికులు మరణించిన తర్వాత జరిగిన హింసను చరిత్ర లిఖించింది , కనీసం 1,000 మంది కంటే ఎక్కువ మంది ముస్లింలు, ముస్లింలు పైన దాడులను ఆపడానికి ఏమీ చేయలేదనే ఆరోపణలు అయన ఎడురుకున్నారు. 2005లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ అతనికి దౌత్య వీసా ఇవ్వడానికి నిరాకరించింది, అతనే 2002 అల్లర్లకు బాధ్యుడనే కారణంతో, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ 2002లో ఆయనను విమర్శించింది. దర్యాప్తు సంస్థలు, అతని సన్నిహిత సహచరులలో కొందరు 2002 సంఘటనలకు సహకరించినందుకు దోషులుగా నిర్ధారించబడ్డారు మరియు సుదీర్ఘ జైలు శిక్షను అనుభవించారు. మోడీ పరిపాలనపై పోలీసులు లేదా ఇతర అధికారులు చట్టవిరుద్ధమైన హత్యలలో (వివిధ రకాలుగా "ఎన్‌కౌంటర్లు" "నకిలీ ఎన్‌కౌంటర్లు" అని పిలుస్తారు) ప్రమేయం ఉందని ఆరోపించారు. 2004లో ఇటువంటి ఒక కేసులో ఒక మహిళ మరియు ముగ్గురు పురుషులు మరణించారు, వీరిని అధికారులు లష్కరే తోయిబా (2008 ముంబై తీవ్రవాద దాడులలో పాల్గొన్న పాకిస్తాన్ ఆధారిత ఉగ్రవాద సంస్థ) సభ్యులుగా ఉన్నారు అని మోడీని హత్య చేసేందుకు ప్లాన్ చేస్తున్నారు అనే ప్రకటనలు విడుదల చేసారు.
అయితే, గుజరాత్‌లో మోడీ పదే పదే రాజకీయ విజయం సాధించడం వలన, ఆయనను బిజెపి లోనే అగరాగామి నాయకుడుగా గౌరవించేవారు. అతని నాయకత్వంలో, డిసెంబర్ 2002 శాసనసభ ఎన్నికలలో BJP గణనీయమైన విజయాన్ని సాధించింది, ఛాంబర్‌లోని 182 సీట్లలో 127 (మోదీకి ఒక స్థానంతో సహా) గెలుచుకుంది. గుజరాత్‌లో అభివృద్ధి కోసం ఒక మేనిఫెస్టోను ప్రదర్శిస్తూ, 2007 రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో మొత్తం 117 స్థానాలతో BJP మళ్లీ విజయం సాధించింది మరియు 2012 ఎన్నికలలో 115 స్థానాలను కైవసం చేసుకుని ఆ పార్టీ మళ్లీ విజయం సాధించింది. రెండు పర్యాయాలు మోడీ పోటీలో గెలిచి తిరిగి గుజరాత్ కు ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు.
గుజరాత్ ప్రభుత్వాధినేతగా ఉన్న సమయంలో, మోడీ సమర్థుడైన పరిపాలకుడుగా బలీయమైన ఖ్యాతిని నెలకొల్పారు అలాగే రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థ యొక్క వేగవంతమైన వృద్ధికి ఆయనకు క్రెడిట్ ఇవ్వబడింది. ఇవన్ని మోడీ బి జే పి లో ఎదగటానికి మరియు ప్రధానమంత్రి అభ్యర్దిగా బరిలో నిలవటానికి దాహోదపడ్డాయి. జూన్ 2013లో మోడీ 2014 లోక్‌సభ ఎన్నికలకు బిజెపి ప్రచార నాయకుడిగా ఎంపికయ్యారు.
భారతదేశం యొక్క బలహీనమైన ఆర్థిక వ్యవస్థను తిప్పికొట్టగల ఒక ఆచరణాత్మక అభ్యర్థిగా మోడీ తనను తాను ప్రమోట్ చేసుకున్న తర్వాత - బి జే పి భారత దేశంలో విజయం సాధించింది, BJP స్పష్టమైన మెజారిటీతో\ సీట్లను గెలుచుకుంది. మోడీ మే 26, 2014న ప్రధానమంత్రిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు. ఆయన అధికారం చేపట్టిన వెంటనే, ఆయన ప్రభుత్వం అనేక సంస్కరణలకు శ్రీకారం చుట్టింది, ఇందులో భారతదేశ రవాణా మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం మరియు దేశంలో ప్రత్యక్ష విదేశీ పెట్టుబడులపై నిబంధనలను సరళీకరించడం వంటి ప్రచారాలు ఉన్నాయి. మోడీ తన పదవీకాలంలో రెండు ముఖ్యమైన దౌత్య విజయాలు సాధించారు. సెప్టెంబరు మధ్యలో అతను చైనా అధ్యక్షుడు జి జిన్‌పింగ్ పర్యటనకు ఆతిథ్యం ఇచ్చాడు, ఎనిమిదేళ్లలో చైనా నాయకుడు భారతదేశానికి రావడం ఇదే మొదటిసారి. ఆ నెలాఖరులో, US వీసా మంజూరు చేయబడిన తర్వాత, మోడీ న్యూయార్క్ నగరానికి అత్యంత విజయవంతమైన పర్యటన చేసారు, ఇందులో U.S. ప్రెస్‌తో ప్రెస్ మీట్ కూడా నిర్వహించారు.
ప్రధానిగా, మోడీ హిందూ సంస్కృతిని ప్రోత్సహించడం మరియు ఆర్థిక సంస్కరణల అమలును పర్యవేక్షించారు. ఆవుల వధకు, వాటిని విక్రయించడాన్ని నిషేధించే ప్రయత్నం వంటి హిందువులను విస్తృతంగా ఆకర్షించే చర్యలను ప్రభుత్వం చేపట్టింది. ఆర్థిక సంస్కరణలు విస్తృతంగా ఉన్నాయి, నిర్మాణాత్మక మార్పులను ప్రవేశపెడుతున్నాయి-మరియు తాత్కాలిక అంతరాయాలు-దేశవ్యాప్తంగా భావించవచ్చు. 500 మరియు 1,000 రూపాయల నోట్ల రద్దు , కొన్ని గంటల నోటీసుతో భర్తీ చేయడం చాలా విస్తృతమైనది. పెద్ద మొత్తంలో నగదు మార్పిడిని కష్టతరం చేయడం ద్వారా "నల్లధనం"-అక్రమ కార్యకలాపాలకు ఉపయోగించే నగదుని ఆపడం దీని ఉద్దేశం. మరుసటి సంవత్సరం ప్రభుత్వం వస్తు సేవల పన్ను (GST)ని ప్రవేశపెట్టడం ద్వారా వినియోగ పన్ను వ్యవస్థను కేంద్రీకృతం చేసింది, ఇది స్థానిక వినియోగ పన్నుల గందరగోళ వ్యవస్థను అధిగమించి, క్యాస్కేడింగ్ పన్ను సమస్యను తొలగించింది. ఈ మార్పుల నుండి GDP వృద్ధి మందగించింది, అయినప్పటికీ వృద్ధి ఇప్పటికే ఎక్కువగా ఉంది (2015లో 8.2 శాతం), మరియు సంస్కరణలు ప్రభుత్వ పన్ను స్థావరాన్ని విస్తరించడంలో విజయవంతమయ్యాయి. అయినప్పటికీ, పెరుగుతున్న జీవన వ్యయాలు మరియు పెరుగుతున్న నిరుద్యోగం చాలా మందిని నిరాశపరిచింది, ఎందుకంటే ఆర్థిక వృద్ధికి సంబంధించిన గొప్ప వాగ్దానాలు నెరవేరలేదు.
2018 చివరిలో ఐదు రాష్ట్రాల్లో జరిగిన ఎన్నికల సమయంలో ఓటర్లలో ఈ నిరాశ నమోదైంది. BJP బలమైన ప్రాంతాలైన మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్ మరియు ఛత్తీస్‌గఢ్‌లతో సహా మొత్తం ఐదు రాష్ట్రాల్లో BJP ఓడిపోయింది. ప్రత్యర్థి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (కాంగ్రెస్ పార్టీ) మొత్తం ఐదు ఎన్నికలలో బిజెపి కంటే ఎక్కువ రాష్ట్ర అసెంబ్లీ స్థానాలను గెలుచుకుంది. చాలా మంది పరిశీలకులు 2019 వసంతకాలంలో జాతీయ ఎన్నికలలో మోడీకి మరియు బిజెపికి మంచి అనుభవాలు ఎదురు కావు అని విశ్వసించారు, అయితే మరికొందరు మోడీ చరిష్మా ఓటర్లను ఉత్తేజపరుస్తుందని నమ్మినారు. అంతేకాకుండా, ఫిబ్రవరి 2019లో జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌లో ఏర్పడిన భద్రతా సంక్షోభం, పాకిస్తాన్‌తో గరిష్ట స్థాయికి చేరుకున్న విభేదం, ఎన్నికలకు కొద్ది నెలల ముందు మోడీ ఇమేజ్‌ను పెంచింది. రాహుల్ గాంధీ మరియు కాంగ్రెస్ యొక్క పేలవమైన ప్రచారానికి భిన్నంగా ప్రచార సమయంలో ప్రసార తరంగాలలో BJP ఆధిపత్యం చెలాయించడంతో- BJP తిరిగి అధికారంలోకి వచ్చింది .
తన రెండవ టర్మ్‌లో మోడీ ప్రభుత్వం జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్‌కు ప్రత్యేక హోదాను రద్దు చేసింది, అక్టోబర్ 2019 లో స్వయంప్రతిపత్తిని తొలగించి, కేంద్ర ప్రభుత్వ ప్రత్యక్ష నియంత్రణలోకి తీసుకువచ్చింది. ఈ చర్య జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ నివాసితుల స్వయం ప్రతిపత్తిని కోల్పోయే ప్రశ్నార్థకమైన చట్టబద్ధత కోసం మాత్రమే కాకుండా, ప్రభుత్వం ఈ ప్రాంతంలో కమ్యూనికేషన్‌లు వ్యవస్థను నిరోధించినందున తీవ్రమైన విమర్శలకు గురైంది అలాగే కోర్టులో సవాళ్లను ఎదుర్కొంది..
అదే సమయంలో, మార్చి 2020లో, భారతదేశంలో కోవిడ్-19 వ్యాప్తిని ఎదుర్కోవడానికి మోడీ నిర్ణయాత్మక చర్య తీసుకున్నారు, వ్యాప్తిని తగ్గించడానికి దేశవ్యాప్తంగా కఠినమైన ఆంక్షలను వేగంగా అమలు చేశారు, అయితే దేశంలోని బయోటెక్నాలజీ సంస్థలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా వ్యాక్సిన్‌లను అభివృద్ధి చేయడానికి మరియు పంపిణీ చేయడానికి రేసులో కీలక పాత్ర పోషించాయి. కోవిడ్-19 మహమ్మారి ఆర్థిక ప్రభావాన్ని ఎదుర్కొనే ప్రయత్నంలో భాగంగా, వ్యవసాయ రంగాన్ని సరళీకరించడానికి మోడీ జూన్‌లో కార్యనిర్వాహక చర్యను చేపట్టారు, ఈ చర్య సెప్టెంబర్‌లో చట్టంగా క్రోడీకరించబడింది. సంస్కరణలు రైతులను దోపిడీకి గురిచేస్తాయని చాలా మంది భయపడ్డారు, అయితే, కొత్త చట్టాలకు వ్యతిరేకంగా నిరసనకారులు వీధుల్లోకి వచ్చారు. నవంబర్ నుండి, భారీ నిరసనలు నిర్వహించబడ్డాయి, ప్రత్యేకించి ఢిల్లీలో కొంత అంతరాయం ఏర్పడింది.
2021లో మోడీ విధానాలు ఎదురుదెబ్బ తగిలాయి. నిరసనలు తీవ్రమయ్యాయి (జనవరిలో ఎర్రకోటపై దాడికి దారితీసింది), రైతుల ఉద్యమాన్ని అణచివేయడంలో విఫలమయ్యాయి. ఇంతలో, జనవరి మరియు ఫిబ్రవరిలో COVID-19 యొక్క వ్యాప్తి చాలా తక్కువ ఉన్నప్పటికీ, ఏప్రిల్ చివరి నాటికి కొత్త డెల్టా వేరియంట్ వల్ల సంభవించిన కేసుల వేగవంతమైన పెరుగుదల దేశ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థను ముంచెత్తింది. మార్చి, ఏప్రిల్‌లో రాష్ట్ర ఎన్నికలకు ముందు భారీ రాజకీయ ర్యాలీలు నిర్వహించిన మోడీ, ఉప్పెనను నిర్లక్ష్యం చేశారని విమర్శించారు. భారీ ప్రచారం జరిగినప్పటికీ కీలకమైన రణరంగం రాష్ట్రంలో జరిగిన ఎన్నికల్లో బీజేపీ ఓడిపోయింది. నవంబర్‌లో, నిరసనలు కొనసాగుతూనే మరియు రాష్ట్ర ఎన్నికల మరో సెట్ సమీపిస్తున్నందున, ప్రభుత్వం వ్యవసాయ సంస్కరణలను రద్దు చేస్తుందని మోడీ ప్రకటించారు.
పలు రాష్ట్రాలలో జరిగిన 2022 ఎన్నికలలో బిజేపి కీలక స్థాన్లు దగ్గించుకుంది, విజయం వైపు అడుగులు వేసింది. మరొక 5 ఏళ్ళు కూడా, అంటే జరగబోయే ఎన్నికలలో కూడా మోడీ ప్రభావం విస్తృతముగా ఉంటుంది అని, అలాగే 2024 ఎన్నికలలో బి జే పి నే మళ్ళి దేశ పాలనా పగ్గాలు చేపడుతుంది అనేది విశ్లేషకుల మనోభావం. మోడీ రాజకీయ వ్యూహాలు ముందు కాంగ్రెస్ నిలువలేకపోతుందనేది సత్య సంగతి. కాంగ్రెస్ లో కీలక నాయకులను బి జే పి తన పార్టీ లోకి ఆహ్వానించటం, వారి రాజకీయ అనుభవాన్ని సరైన విధముగా వినియోగించుకోవటం . వివిధ రాష్ట్రల లో ఉన్న కాంగ్రెస్ నాయకులు అక్కడ రూలింగ్ పార్టీల చేతిలో కీలు బొమ్మలుగా వ్యవహరించటం, తప్పుడు ఫీడ్ బ్యాక్ పార్టీ అధిష్టానికి చేరవేయ్యటం, పార్టీ కి కట్టుబడి ఉన్నవారిని పార్టీ కి దూరం చెయ్యటం, తల లేని తెల్ల వాళ్ళు తోలు బొమ్మల మాట విని తోలు బొమ్మల లాగా ఆడటం, అధిష్టానం అంటేనే ఒక రకమైన వ్యతిరేకత ఏర్పడటం ఇవ్వని కాంగ్రెస్ పార్టీ ఓడిపోవటానికి గల కారణాలుగా పరిగణించవచ్చు, మరో పక్క ప్రశాంత్ కిషోర్ పార్టీని విడటం పెద్ద పార్టీ కి మైనస్ అని చెప్పవచ్చు.
In Association with
News9
Follow us in
Share in Whatsapp